Қазіргі уақытта заманауи технологиялардың дамуымен кредиттерді ресімдеу рәсімі барынша қолжетімді және ыңғайлы болды. Алайда, сонымен қатар сіздің атыңызға қарыз ресімдеу үшін ұрланған дербес деректерді қолдана алатын немесе онлайн-банкингтегі есептік жазбаға рұқсатсыз қолжетімділікті ала алатын алаяқтардың да белсенділігі қатар өсуде. Азаматтарды осындай қылмыстық схемалардан қорғау мақсатында Қазақстанда банктік қарыздар мен микрокредиттерді алудан ерікті түрде бас тартуға мүмкіндік беретін «Стоп кредит» мемлекеттік қызметі енгізілді. 

«Бірінші кредиттік бюро» АҚ деректері бойынша қазіргі уақытта кредиттер мен микроқарыздарды ресімдеуге ерікті түрде тыйым салуға өтінім беріп, 1,6 млн қазақстандық осы мүмкіндікті дербес қолдана алды.  

Fingramota.kz бұл сервистің артықшылықтарын еске салады. 

«Стоп кредит» дегеніміз не?

«Стоп кредит» — бұл eGov.kz порталындағы және е-GOV mobile мобильді қосымшасындағы тегін мемлекеттік қызмет, оның көмегімен азаматтар өз атына қолданылу саны мен мерзімі бойынша шектеулері жоқ, яғни бірнеше рет шектеусіз уақытқа кредиттер мен микроқарыздар беруге уақытша тыйым сала алады. Сондай-ақ, пайдаланушы кез келген уақытта кредиттер мен қарыздарды алуға белгіленген шектеулерді алып тастай алады.

2024 жылғы 1 қыркүйектен бастап қарыз алушының кредиттік тарихында кредиттерден ерікті түрде бас тарту туралы ақпарат болған кезде кредит берілген жағдайда, банктер мен МҚҰ-ның кредит бойынша берешекті есептен шығару міндеті бойынша заңнамалық түзетулер қолданысқа енгізілді. Яғни, егер азамат кредит алудан ерікті түрде бас тартуды белгілесе, онда осы кезеңде оның атына заңсыз кредит ресімделсе, онда кредитор – банк немесе МҚҰ кредит пен микроқаржы бойынша берешекті есептен шығаруға міндетті болады.

«Стоп кредит» қызметін қалай пайдалануға болады

Қызметті смартфон арқылы пайдалану үшін сізге:

- eGov.kz порталында авторизация жасап, «Кеден және салықтар» бөліміне өтіңіз;

- тізімнен «Экономика және қаржы» бөлімін таңдап, «Банктік қарыздар, микрокредиттер алудан ерікті түрде бас тарту» қызметін таңдау;

- қажетті жолды толтырып, ЭЦҚ көмегімен өтінімге қол қою;

- қызмет нәтижесімен Жеке кабинетте танысу қажет.

 Осы қызметті компьютер арқылы да қосуға болады: 

- өзіңіздің логин және құпиясөзіңізді пайдалана отырып, ЭЦҚ көмегімен egov.kz сайтына кіріңіз;

- сайттың бас бетіндегі «Сервистер» бөлімін таңдаңыз - « мерзімімен банктік қарыздар, микрокредиттер алудан ерікті түрде бас тарту» - «Қызметке онлайн тапсырыс беру»;

- барлық міндетті жолды толтырыңыз және ЭЦҚ арқылы өтінімге қол қойыңыз.

 Бұрын белгіленген шектеулерді алып тастау үшін пайдаланушыға:

- «Банктік қарыздар, микрокредиттер алудан ерікті түрде бас тарту» қызметін таңдау;

- «Шығып кеткіңіз келе ме?» сұрағына «Иә» деп жауап беріп, қол қоюдың қолжетімді әдістерінің бірімен қол қою қажет.

«Стоп кредит» сервисі неден қорғайды?

1.  Ұрланған жеке деректеріңіз бойынша алаяқтардың кредит ресімдеуі. Мысалы, Сіз жеке куәлігіңізді жоғалттыңыз немесе оның деректері алаяқтардың қолына түсті. Олар онлайн-өтінімдерді пайдалана отырып, банкте немесе МҚҰ-да кредит ресімдейді. Егер Сізде «Стоп кредит» болса, жүйе кредит беруге мүмкіндік бермейді және кредиттік ұйым автоматты түрде кредит 

2. Қарызды рұқсатсыз ашылған онлайн-банкинг арқылы ресімдеу. Мысалы, алаяқтар сіздің онлайн-банкингіңізді рұқсатсыз ашты дерлік (фишингтік сайттар немесе қолды болған мәліметтер базасы арқылы). Әдетте олар сіздің атыңызға бірнеше рет басу арқылы кредит ресімдей алады. Алайда, «Стоп кредит» іске қосылып тұрса, рұқсатсыз ашылған аккаунттың өзі көмектеспейді – қарыз мақұлданбайды.

3. «Жалған банкирлердің» қатысуымен болатын кредиттік алаяқтық. Мысалы, олар сізге «банктен» қоңырау шалып, біреу сіздің атыңызға кредит алмақшы деп хабарласады. Олар сізді ақша аударуға немесе кредит алуға және ақшаңызды «қауіпсіз шотқа аударуға» сендіреді. Егер сіз «Стоп кредит» қызметін алдын ала қосқан болсаңыз, алаяқтар деректеріңізді алғанның өзіне қарыз ала алмайды.

4. Алаяқтардың немесе таныстардың психологиялық қысымы. Мысалы, сізге «қаржылық кеңесші» немесе «тиімді бизнес» деген сылтаумен кредит алуға көндіретін досыңыз қоңырау шалды делік. Сіз мұны істегіңіз келмейді, бірақ бас тарту қиын. Егер сіз «Стоп кредит» қызметін қосқан болсаңыз, онда ол онлайн-кредиттерді беруді автоматты түрде бұғаттайды, тіпті қысым болған жағдайда да ешкім сіздің атыңызға қарыз рәсімдей алмайды.

Кредиттік алаяқтар әрдайым әлеуметтік инженерия мен IT-технологиялардың заманауи әдістерін қолданып, банктердің, микроқаржы ұйымдарының клиенттерінің жеке деректерін қолға түсіргісі келеді. Сондықтан әрқашан цифрлық гигиенаны, оның ішінде негізгі қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз:

• Өзіңіздің жеке деректеріңізді (паспорт, ЖСН, карта нөмірі, CVV-код) ешкімге бермеңіз.

• SMS, мессенджерлер немесе e-mail-дегі күмәнді сілтемелерге өтпеңіз - бұл алаяқтық сайттар болуы мүмкін.

• Интернет-банкте екі факторлы аутентификаттауды қосыңыз (қосымшаға кіру үшін қосымша код қажет болады).

• Кредиттік тарих бюросы арқылы кредит тарихыңызды үнемі тексеріп отырыңыз.

Егер сіз жақын арада кредит алуды жоспарламасаңыз, eGov.kz арқылы өзіңізге қарыз алуға тыйымды рәсімдеңіз – бұл тегін және бірнеше минутты алады. Кредит алудан ерікті түрде бас тарту («Стоп кредит» сервисі), егер сіздің деректеріңіз алаяқтардың қолына түссе де, сізді үлкен қаржылық проблемалардан сақтай алады.

Өзіңізге, ақшаңызға сақ болыңыз және Fingramota.kz-пен қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!