kk

Детское приложение

AQYL дегеніміз не және білім беру депозитін қалай онлайн ашуға болады

time 19.12.2024
aye

Әрбір қазақстандықтың білім беру депозитін ашу мүмкіндігі бар. Оны сіз дүниеге келгеннен бастап сіздің немесе ата-анаңыз бен қамқоршыларыңыздың атына рәсімдеуге болады. Білім беру депозитін мектепті аяқтағаннан кейін Қазақстан немесе шетелдегі колледжде немесе жоғарғы оқу орнында оқу ақысын төлеу үшін пайдалануға болады. Ал егер білім грантын жеңіп алсаңыз, бұл депозиттегі ақшаны кез келген мақсатқа ала аласыз.

2013 жылдан бері қолданылып келе жатқан Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесіне (МБЖЖ) әрбір қазақстандық қатыса алады. Ол үшін Мемлекеттік салық қызметі жүйесіне қатысатын банктерде немесе сақтандыру компанияларында арнайы AQYL депозитін ашу қажет.

Мысал арқылы көрсетейік. Алматы облысындағы бір отбасы осыдан үш жыл бұрын бес баласының әрқайсысына білім беру депозитін ашып, 20 мың теңгеден салды. Қазір үлкен ұлы Арсенның (12 жаста) есепшотында 900 мың теңгеге жуық ақша жиналды. Ата-анасы мүмкіндігінше ай сайын толтырып отырады, ал жыл сайын AQYL депозитіне жиналған сомадан 5% немесе 7% қосымша мемлекеттік сыйақы түсіп отырады. Ең жоғары 7% сыйақы көпбалалы немесе аз қамтылған отбасыларға, сонымен қатар жетім балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, мүгедектігі бар тұлғаларға төленеді.

Қазір Арсен 7-сынып оқиды. Оның мектепті бітіруіне әлі 4 жыл бар. Ал оның қазірдің өзінде университетке түсу үшін AQYL деген сенімді сақтық көзі бар. Егер білім беру жарнасын толықтыруды жалғастырса, онда мектеп бітірерде жинақталған ақша университеттегі оқуды төлеуге жеткілікті болып қалады. Арсен білім грантының көмегімен оқуға түссе, ақшаны өз қалауынша пайдалана алатынын біледі. Ол ата-анасымен ақылдаса келе, мұндай жағдайда бұл ақшаны іні-қарындастарының депозитіне аударатын болып шешті. 

Білім беру депозитінің сыйақылары туралы не білу керек?

Мысал ретінде AQYL салымы бойынша 3 жылға және жылдық сыйақы мөлшерлемесіне арналған келісімшартты алайық. Жылдық сыйақы мөлшерлемесі — депозиттегі салымыңыздың жалпы сомасына сыйақы, яғни 12% (қаржы ұйымдарында қарай мөлшерлеме әртүрлі болады). Егер сіз депозитке 10 мың теңге салсаңыз, онда бір жылдан кейін келісімшарт жасалған банктен немесе сақтандыру компаниясынан 1200 теңге көлемінде сыйақы аласыз (бұл 10 мың теңгенің 12%-ы). Салымдағы сома неғұрлым көп болса, қаржы ұйымынан сыйақы да соғұрлым көп болады.

Жылына бір рет жинақталған сомаға мемлекеттік сыйақы қосылады. Мысалы, егер 2024 жылы депозитте 100 мың теңге жиналса, мемлекет оған 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап 5 немесе 7 мың теңге қосады (мемлекеттік сыйақының пайызы біз жоғарыда жазған шарттарға байланысты). 

Маңызды бір ерекшелік бар: мемлекеттік сыйақы түсуі үшін білім беру салымының ашылғанына бір жыл болуы керек.

AQYL депозитінің артықшылықтары:

- ай сайын депозитке пайыз (сыйақы) түседі;

- жыл сайын депозиттегі барлық сомаға 5% немесе 7% мөлшерінде мемлекеттік сыйақы түседі;

- депозиттегі ақшаны Қазақстандағы және шетелдегі жоғары оқу орындары үшін пайдалануға болады;

- егер мектептен кейін колледжге немесе университетке грантқа түссеңіз, мемлекеттік сыйақымен жинақталған соманы толығымен шығарып ала аласыз. Сонымен қатар шоттағы ақшаны 20 жасқа дейін жинауды жалғастыра аласыз немесе басқа адамның, мысалы, жақын туыстардың депозитіне аудара аласыз;

- оған қоса депозитті отбасыңызға ыңғайлы болатын сомаға әрі мүмкін болатын кезде онлайн толтыра аласыз;

- AQYL депозиті мемлекет пен үшінші тұлғалардың кез келген айыппұл салу шараларынан қорғалған: оған сот шешімімен тыйым (бұғаттап қоюға) салуға болмайды, салымшыдан басқа оны ешкім иелене алмайды және т.б.

- салым қазақстандық депозиттерге кепілдік беру қорымен сақтандырылған. Кепілдіктің ең жоғары сомасы 10 миллион теңге. Бұл — банк қандай да бір себептермен кенет жабылып қалса, мемлекет салымшыға өтемақы (бірақ 10 миллион теңгеден аспайтын) төлейді деген сөз.

Сақтандыру компаниясы арқылы білім беру жинақтарын сақтандыру шартын жасасқан кезде өз өміріңізді сақтандыруға да мүмкіндігіңіз бар. Яғни, сіз ақша жинап әрі мемлекеттен түсетін инвестициялық кіріс пен сыйақы арқылы ол ақшаны көбейтіп қана қоймай, сақтандыруға да ие боласыз.

Мұндай депозитті қалай ашуға болады?

AQYL білім беру салымын банктерде ғана емес, сақтандыру ұйымдарында да ашуға болады. Жалпы қаржы ұйымдарының шарттары да бірдей, тек ұсынылатын сыйақы мөлшері әртүрлі болуы мүмкін. Бүгінде білім беру депозитін ашуды тек «Отбасы банкі», Halyk Bank, ВТБ банкі, «Нұрбанк», Jusan Bank қана емес, сонымен қатар бес сақтандыру компаниясы да ұсынады. Олар: «Евразия», Freedom Life, Halyk Life, Nomad Life және Standart Life.

Депозитті төмендегі жерлерде ашуға болады:

- мобильді қолданбада немесе осы мемлекеттік бағдарламаға қатысатын қаржы ұйымының веб-сайтында; 

- банк немесе сақтандыру ұйымының кеңес орталығында (сіздің қалаңыздағы мекенжайларын олардың ресми сайттарынан табуға болады);

- қаржы ұйымдарының кеңесшілері арқылы онлайн;

- банк филиалында немесе сақтандыру компаниясында.

Депозит 36 және 60 айға, яғни 20 жылға дейін ұзарту мүмкіндігімен кемінде 3–5 жылға ашылады. Салымның ең аз сомасы — 3 АЕК (айлық есептік көрсеткіш — Қазақстанда зейнетақы, жәрдемақы және басқа да әлеуметтік төлемдерді, сонымен қатар айыппұлдарды, салықтарды және басқа да төлемдерді есептеу үшін қолданылатын көрсеткіш). Жыл сайын АЕК сомасы аздап өзгеріп отырады. 2024 жылы АЕК сомасы 3692 теңгені құрайды. Бұл дегеніміз 2024 жылы AQYL депозитін ашу үшін керек ең аз сома — 11 076 теңге. 

Ата-анаңызға AQYL білім беру депозиті сияқты қаржы құралы туралы айтуды ұмытпаңыз.

 

white-arrow Тізімге

Аптаның үздік жаңалықтары

10.07.2025

Қазақстандағы исламдық қаржыландыру: нелерді білу маңызды

29.01.2025

Салық шегерімдері дегеніміз не және 2025 жылы оны қалай қолдануға болады

18.02.2021

Жеке сот орындаушылары "қол сұғылмайтын" банк шотын бұғаттауға құқылы ма?
14.07.2025

Қазақстандықтарды онлайн ойындардағы алаяқтардан сақ болуға шақырды
27.02.2025

Қазақстанда азаматтардың банкроттығы: ол қалай жұмыс істейді және қандай жаңалықтар енгізілді

23.02.2022

«Қол сұғылмайтын» шот туралы алты факт
Біз туралы Жаңалықтар Балаларға арналған Байланыстар